fot-grotolaz-200pxWspominając swoich mistrzów myślenia ekologicznego, profesorów Uniwersytetu Śląskiego – Marię Pulinową i Mariana Pulinę  autor Piotr Wojciechowski przybliża pewne zarysy ich sposobu widzenia świata, widzenia siebie w świecie, swojej odpowiedzialności. Maria Pulinowa mówiła z okazji swojego jubileuszu o kategoriach „bycia pomiędzy", „przyzby" i „obrzeża". Uczestnik wielu wypraw jaskiniowych, badacz podziemnego świata Tatr, Marian Pulina wpajał kolegom – grotołazom zasady absolutnego zacierania śladów swojej bytności w grotach – zabierania nawet najmniejszych świeci.

W miesięczniku Dzikie Życie ukazał się obszerny wywiad z naszym szefem. Oto jego obszerne fragmenty mówiące o ekologii Papieża Franciszka i jej recepcji w Polsce. Na koniec na pytanie o największe wyzwanie przed ruchem ekologicznym na świecie, o. Jaromi odpowiedział: Uratować ten nasz wspólny dom... naszym zadaniem jest uznać, że nasza matka Ziemia jest naszym jedynym, unikalnym, wspaniałym, najlepszym domem, za który wszyscy jesteśmy odpowiedzialni. I zmienić nasz styl życia, żeby nakierowany nie był tylko na wzrost, na zysk, łupienie innych, ale na jakość życia i dobrostan wszystkich mieszkańców planety.

abp-JedraszewskiTroska o środowisko naturalne – to temat 39. katechezy jakie abp Marek Jędraszewski wygłosił w cyklu „Dialogi w Katedrze". Metropolita łódzki odpowiadał w swej katedrze na pytania wiernych oraz nadesłane przez internautów. Oto relacja ze spotkania i biskupie refleksje ekologiczne, gdzie zastanawia się, czy problematyka ekologii i zdrowego, naturalnego środowiska, znajduje się w centrum czy raczej na dalekich poboczach wiary i chrześcijaństwa? A niewłaściwe postawy wobec stworzenia opisuje jako łamanie 7go przykazania, gdy człowiek kradnie świat Panu Bogu, bo chce posiadać wszystko.

alpaka-malePrzy okazji sympozjum „Obiekty sakralne w ochronie zwierząt", jakie odbyło się w październiku 2016 roku w Korczynie – Piotr Wojciechowski zaprasza czytelników do odwiedzenia dwu gospodarstw agroturystycznych w okolicach Krosna. W jednym z nich kontynuuje się tradycje produkowania osełek i kręgów szlifierskich, w drugim gospodarze podjęli hodowlę rzadkich w Polsce alpak – zwierząt z Ameryki Południowej. Przy okazji rozważania walorów z alpakowej wełny padają pytania – co to znaczy mieć w domu ciepło? Jakie są ekonomiczne uwarunkowania komfortu cieplnego?

Właśnie pojawiła się w sprzedaży pierwsza polska monografia podejmująca całościowe opracowanie tematów papieskiej eko-encykliki. Nosi tytuł „Kościół i nauka w obliczu ekologicznych wyzwań. Źródła, inspiracje i konteksty encykliki Laudato si’” i jej redaktorami są ks. Jacek Poznański SJ i o. Stanisław Jaromi OFMConv. Ta cenna publikacja jest dalszym ciągiem projektu zainicjowanego przed rokiem wspólnie przez Instytut Filozofii Akademii Ignatianum w Krakowie, Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu oraz Franciszkańskie Towarzystwo Naukowe. Publikujemy obszerne omówienie książki i jej spis treści oraz zapraszamy do lektury.

Po 7 latach pracy w Krakowie nasz szef o. Stanisław Jaromi opuszcza klasztor św. Franciszka. Pewnym podsumowaniem jego aktywności jest artykuł opublikowany w krakowskim Dzienniku Polskim z 6-7 sierpnia 2016 pt. „Katolik, ekolog i bloger. Nie boi się mówić rzeczy niepopularnych”. Publikujemy jego obszerne fragmenty, w tym o początkach franciszkańskiego zainteresowania ekologią, encyklice papieża Franciszka Laudato si’ i innych papieżach – ekologach, o projektach w czasie ŚDM i ekologii Wielkiego Postu oraz o szansach na szczęśliwe ekologiczne miasto nad Wisłą, Rudawą i Wilgą.

Mija rok z encykliką Laudato si’. Mamy nadzieję, że inspiruje Was do lepszego zaangażowania w troskę o przyrodę. Oto kilka praktycznych pomysłów, których autorem jest br. Antoni Marczewski, dominikanin i ornitolog. Proponuje on wychodząc od konkretnych myśli z eko-encykliki następujące obszary działania: różnorodność biologiczna, uszanowanie wszystkich stworzeń, troska o przyrodę w najbliższym otoczeniu oraz wartość gatunków samych w sobie. Co jeszcze można dodać do owych działań, aby jako chrześcijanin być też uważnym, odpowiedzialnym współgospodarzem świata przyrody?

W Laudato si’ Papież Franciszek z bólem stwierdza, „że niektórzy zaangażowani chrześcijanie pod pretekstem realizmu i pragmatyzmu często drwią z troski o środowisko naturalne. Inni są bierni, niechętnie zmieniają swoje przyzwyczajenia i stają się niespójni wewnętrznie” (LS 217). Nie raz pojawia się „negacja problemu wynikająca z wygodnej obojętności, rezygnacja lub ślepa wiara w środki techniczne” (LS 14).  Ks. Jacek Poznański SJ pyta o przyczyny takiego nastawienia. Czy są nimi: płytkie życie duchowe? ignorancja dotycząca kwestii merytorycznych? brak moralnej wrażliwości? A może brak zintegrowania różnych wymiarów życia?

laudato si, troska o środowisko poprzez codzienne działaniaW encyklice ekologicznej Lauadato si' papież pisze o znaczeniu małych, codziennych działań. O ekologicznym nawróceniu, które wyraża się pewnym stylem życia. O poszukiwaniu dobrych, pogłębionych motywacji do konkretnego działania, zmiany nawyków, szukania alternatywnych rozwiązań. Wreszcie o edukacji i wychowaniu w duchu odpowiedzialności za środowisko. Nawet, jeżeli te działania są skromne i „nie zmienią świata”, pisze papież, to „rzucają w społeczeństwie ziarna dobra”. A one „zapoczątkują dobro”, które „ma tendencję do rozprzestrzeniania się, czasem niezauważalnie”  (LS 211). Od czego zatem zacząć?  

„Tak bardzo kochacie zwierzęta i przyrodę, że dla ludzi pozostaje wam tylko nienawiść” – ileż to razy przez 30 lat mego zaangażowania ekologicznego słyszałem tak, czy podobnie wypowiadany ten zarzut. Zawsze próbowałem pokazać pozytywne przykłady ludzi dbających zarówno o świat przyrody jaki i mieszkających tam ludzi. Niestety często przegrywałem, bo siła argumentu była za duża. Po ukazaniu się Laudato si’ i reakcjach naszych przyrodników czy działaczy ekologicznych myślałem, że coś się zmieni, że model ekologii integralnej zwycięży. Ale ostatnio znów przegrałem, gdy mi pokazano co mówi A. Wajrak broniąc wartości Puszczy Białowieskiej.

cc-riparian-forestTego u nas jeszcze nie było... Wiersz wybitnego amerykańskiego poety Roberta Hassa. To jeden z najważniejszych żyjących poetów USA, a także działacz na rzecz ochrony naturalnych biegów rzek. W Berkeley był sąsiadem Czesława Miłosza, którego wiersze tłumaczył na język angielski, a wśród swoich mistrzów wymienia również Wisławę Szymborską i Zbigniewa Herberta. Jest znanym tłumaczem haiku. W połowie lat dziewięćdziesiątych założył stowarzyszenie „River of Words" promujące ideę ekoliteratury. Nasz wiersz nosi tytuł „Stan planety" i jego tłumaczem jest nasz krakowski przyjaciel Justyn Hunia. Miłej lektury!

popkiwicz-maleNajpierw był „Świat na rozdrożu" i udana próba wyrwania czytelników z wygodnego letargu i braku myślenia o energetycznym, gospodarczym i środowiskowym obliczu naszego świata - jedynego, jaki mamy. Teraz jest "Rewolucja Energetyczna", gdzie udowadnia, że dokonanie transformacji systemu energetycznego jest możliwe przy obecnie dostępnych technologiach i opłaca się zrobić to już teraz. Marcin Popkiewicz nie próżnuje ale z zaangażowaniem realizuje swą eko-misję. Oprócz zachęty do lektury tej cennej książki publikujemy również refleksję o autorze (zresztą zamieszczoną w książce) autorstwa naszego szefa o. Stanisława Jaromiego.

kasper-przewodnik-maleMyślę, że krytykujący papieża nie podjęli trudu, aby poznać obecne w Laudato si' pojęcie ekologii integralnej - mówi w wywiadzie dla "Przewodnika Katolickiego" Kasper Jakubowski. I dodaje: - Ekologia integralna jest oryginalnym wkładem Kościoła Katolickiego do współczesnej myśli ekologicznej. W encyklice papież Franciszek pyta też o osobiste rozeznanie katolików, jaki wkład może wnieść każdy z nas. Świadomość odpowiedzialności i grzechu to pierwszy krok do tak potrzebnej zmiany i ekologicznego nawrócenia. Papież apeluje i zachęca każdego: jeszcze „wiele możemy zrobić". Czy zrobimy?

sFrondaLux200pxTroska o dobrostan stworzenia, środowiska naturalnego jest wspólna zarówno dla laickiej ekologii, jak i dla katolików. Tym bardziej, że wszyscy stawiamy sobie pytania o przyczyny zniszczeń w świecie przyrody i świecie człowieka. - mówi o. Stanisław Jaromi dla pisma FrondaLux i dodaje: Polacy przez cudzoziemców często postrzegani są jako ci, którzy dali światu wielkie dary – „Solidarność", s. Faustynę, o. Maksymiliana Kolbego, Jana Pawła II. Oni pokazali światu czym jest dobrze rozumiane miłosierdzie. Jak być miłosiernym bez pokory, jak być miłosiernym bez zrozumienia ludzi obcych?

smog-stop-malePrzez niemal 200 dni w roku zawartość trujących pyłów zawieszonych w krakowskim powietrzu przekracza dopuszczalne normy. Nie wiele lepiej jest w innych, polskich miastach. Lekarze alarmują, że przekłada się na wzrost zachorowalności na alergie, nowotwory i choroby układu oddechowego. Smog rocznie zabija ok. 40 tys. Polaków. Na początku r. 2015 REFA opublikowała apel o podjęcie i wspieranie wszelkich możliwych działań, by jak najszybciej poprawić jakość powietrza. Bezprecedensowy komunikat do wiernych wystosowało też czterech biskupów z Archidiecezji Katowickiej. Apelują: "Bądźmy obrońcami środowiska naturalnego".

scape-bocianPrzy okazji Święta Niepodległości warto wspomnieć o wymiarze patriotyzmu, którego nam ciągle brakuje. Chodzi o tzw. postawę i świadomość ekologiczną, która znajduje praktyczne potwierdzenie w pro-środowiskowym zaangażowaniu i budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Propagowanie pozytywnej wizji patriotyzmu wiąże się także z ochroną środowiska. I odwrotnie, wiele głosów „antyekologicznych" i degradujących działań jest zaprzeczeniem patriotyzmu. Efektem jest niszczenie krajobrazu, zanieczyszczenie oraz homogenizacja polskiej przyrody.

granica-USA-MexJeden płot – ze wszystkich płotów mego życia – pamiętam najlepiej. Wspomnienie sprzed pół wieku – była zima, a mój przyjaciel po wypadku leczył się w zakopiańskim szpitalu położonym na stoku Gubałówki. Chciałem go odwiedzić, ale szkoda mi było narciarskiego dnia. Wymyśliłem sobie – niech kolejka zawiezie mnie na grzbiet Gubałówki, a ja do szpitala zjadę z góry. Na górze wielkie słońce, biel, całe Tatry widać. To była świetna jazda – bezdrożami, przez kopny świeży puch. Coraz szybciej. Aż do miejsca, gdzie jedną nartą wjechałem pod druciane ogrodzenie. Wyleciałem w powietrze, wywinąłem kozła, wpadłem głową w zaspę. 

paris-match-interviewPapież w rozmowie z Caroline Pigozzi ("Paris Match") o tym, dlaczego wybrał imię Franciszek, o pokoju, zmianach klimatycznych, COP21 w Paryżu, kapitaliźmie i Bogu, który nas stworzył, kocha i NIGDY nie zostawia. "Aktualny system światowy jest nie do utrzymania. Mam naprawdę nadzieję, że szczyt (COP21 w Paryżu - przyp. aut.) zdoła przyczynić się do konkretnych decyzji (...) dla dobra wspólnego. Potrzebne są nowe rodzaje rozwoju (...) i podzielane sposoby działania, aby położyć kres bezkrytycznemu wykorzystywaniu naszej planety. Nasz wspólny dom jest skażony, ulega zniszczeniu, potrzebne jest zaangażowanie wszystkich".

Aylan-cialo-plazaZdjęcie Aylana Kurdiego obiegło świat. Ciało trzyletniego chłopca wyrzuciło morze na jednej z plaż greckiej wyspy Kos. „Plaż, na których umiera chrześcijańska Europa" napisała włoska La Stampa. Jedna z tych fotografii, która stała się symbolem losu uchodźców u granic Europy, przejdzie do historii. Tydzień temu na austriackiej autostradzie zginęło 71 migrantów uwięzionych w ciężarówce-chłodni do przewożenia mięsa. – To, co teraz przeżywamy, jest także poważnym testem na to, czy w Europie zachowamy dziedzictwo chrześcijańskie, czy żywa będzie jeszcze Ewangelia i dla nas ważna, czy też stanie się makulaturą – powiedział kard. Schönborn.

encyklika-w-plenerzeEncyklika Laudato si' jest dla mediów okazją do pokazania chrześcijańskiego myślenia o ekologii oraz przy prezentowaniu jej treści do zastanowienia się nad konsekwencjami realizacji papieskich postulatów w naszym życiu. Pomocą w tym był dorobek Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu – REFA, który od wielu lat głosi potrzebę „zazielenienia" Kościoła. Prezentujemy kilka wywiadów, jakie dla różnych mediów udzielił szef REFA o. Stanisław Jaromi. Wśród nich są Przewodnik Katolicki, Tygodnik Powszechny, KAI i katolicki tygodnik Idziemy. Oto wiele różnych, niełatwych pytań i nasze odpowiedzi...