Święty Franciszek w Pochwale stworzenia przywołuje brata Słońce, z którym uwielbia wielkie dzieła Pana; brata Słońce, który jest naturalnym źródłem olbrzymich pokładów energii. Wciąż uczymy się, jak korzystać z naturalnych źródeł energii odnawialnej. Ojciec Stanisław Jaromi wskazuje na inwestycję w klasztorze Klosterneuburgu jako na przykład umiejętnego wprzęgnięcia biomasy do ogrzania obiektów kościelnych. Podpowiada również, jak sami codziennie możemy żyć oszczędnie, z troską o nasz wspólny dom.
Pochwalony bądź, mój Panie, nade wszystko z panem bratem Słońcem, bo jest on lampą dnia i nim rozświetlasz naszą drogę…
Odwiedzając w okolicach Wiednia potężny augustiański klasztor w Klosterneuburgu i sanktuarium św. Leopolda, zachwycając się jego architekturą i dziełami sztuki, nie zastanawiamy się, jak całość jest ogrzewana. A okazuje się, że poznanie zastosowanych tam technologii grzewczych może być czymś fascynującym…
Jest to bowiem największy znany mi przykład wprzęgnięcia biomasy do ogrzania obiektów kościelnych. Wrażenie robią zarówno umiejętne wkomponowanie w historyczny obiekt kotłowni, ich zaplecza i wszystkich instalacji, jak i innowacyjność projektu, bazująca na dodatek na trzeźwym rachunku ekonomicznym. Klasztor ten, będący właścicielem winnic i lasów, wykorzystał zasoby odpadów drzewnych i rolniczych. Skumulowanej w postaci roślin energii słonecznej użyto do uzyskania energii cieplnej dla obiektów rozległego opactwa i okolicznych budynków.
Przy okazji dobrze przemyślana jest etyczna strona zagadnienia: paliwo jest lokalne, łatwo dostępne, nie generuje kosztów transportu i jest przyjazne środowisku, a jego spalanie nie zwiększa ogólnej emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych.
W Austrii nie brak wsparcia dla zrównoważonego wykorzystania źródeł energii odnawialnej. Nie brak inwestycji w obiektach kościelnych oraz współdziałania klasztorów i parafii z instytucjami publicznymi, rolnikami i lokalnym biznesem. Czy jest szansa, że i w Polsce potrafimy tak współpracować dla wspólnego dobra?…
Są i łatwiejsze działania: oszczędzanie energii – gaszenie światła, używanie energooszczędnych żarówek i sprzętów domowego użytku, oszczędzanie prądu w domu i miejscach publicznych (np. nie muszę mieć stale włączonego komputera; jak wyjeżdżam na wakacje, to mogę opróżnić i wyłączyć lodówkę; wyciągam z gniazdka ładowarkę po naładowaniu urządzenia).
Jean Dorst, wybitny francuski uczony, dementując mit o niewyczerpanym bogactwie Ziemi, w obrazowy sposób twierdzi: „za wielu myśliwych, za mało zwierzyny”, „za wielu rybaków, za mało ryb”, „za wiele studni, za mało wody”…
Te postulaty dobrze wyraża współcześnie sformułowany tzw. Dekalog św. Franciszka, oparty na pismach Świętego i wczesnych źródłach franciszkańskich:
- Bądź człowiekiem wśród stworzeń, bratem między braćmi.
- Traktuj wszystkie rzeczy stworzone z miłością i czcią.
- Tobie została powierzona Ziemia jak ogród; rządź nią z mądrością.
- Troszcz się o człowieka, o zwierzę, o zioło, o wodę i powietrze, aby Ziemia nie została ich zupełnie pozbawiona.
- Używaj rzeczy z umiarem, gdyż rozrzutność nie ma przyszłości.
- Tobie jest zadana misja odkrycia misterium posiłku: aby życie napełniało się życiem.
- Przerwij węzeł przemocy, aby zrozumieć jakie są prawa istnienia.
- Pamiętaj, że świat nie jest jedynie odbiciem twego obrazu, lecz nosi w sobie wyobrażenie Boga Najwyższego.
- Kiedy ścinasz drzewo, zostaw choć jeden pęd, aby jego życie nie zostało przerwane.
- Stąpaj z szacunkiem po kamieniach, gdyż każda rzecz posiada swoja wartość.
o. Stanisław Jaromi
Prezentowany tekst stanowi fragment z książki „Boska Ziemia” opublikowanej przez wydawnictwo Znak.
