Papież Franciszek ustanowił światowy dzień modlitw o ochronę świata stworzonego, który będzie corocznie obchodzony 1 września. Jesteśmy zachęceni do «głębokiego nawrócenia duchowego» i refleksji w kontekście kryzysu ekologicznego. Oto propozycje rozważań Słowa Bożego, tekstów Ojca Świętego i modlitw na ten dzień. Nasze nabożeństwo składa się ze wstępu i trzech części: celebracji z tekstami biblijnymi mówiącymi o stworzeniach i fragmentami encykliki Laudato si', "lamentacji" nad trudnościami w ochronie środowiska oraz modlitewnej zachęty do działania.

Nabożeństwo można łatwo dostosować do sytuacji, zachęcamy do bycia twórczym w zastosowaniu dźwięku, słowa, sztuki i przestrzeni. Proponowane cytaty biblijne są do wyboru. Jeśli modlitwa odbywa się poza kościołem, warto zadbać o odpowiednią scenerię, która sprawi iż nasze serce i rozum oraz wszystkie zmysły zostaną skierowane ku nawróceniu...

1. Wstęp. Można zaśpiewać odpowiednią pieśń na wejście (np. Czego chcesz od nas Panie..)
Modlitwa na rozpoczęcie:
Dobry i łaskawy Boże, gromadzimy się dzisiaj w światowy dzień modlitw o ochronę Stworzenia w łączności – w modlitwie i działaniu – z Ojcem Świętym i naszymi braćmi i siostrami zaangażowanymi w ochronę Bożego Stworzenia i w działalność ekologiczną. Ty wzywasz nas do solidarności z ofiarami katastrof ekologicznych, zmian klimatycznych i destrukcji naturalnego środowiska. Wiemy, że Ziemia stanie się naszym domem dopiero wówczas, gdy zechcemy szanować i troszczyć się o całą "wspólnotę życia" oraz gdy pokornie potrafimy być wiernym swojemu powołaniu w tej wspólnocie; kiedy podejmiemy działania dla ochrony i odnowy systemów życia; gdy rzeczywiście zadbamy o zrównoważony rozwój dla wszystkich. Prosimy, przemień nasze serca. Napełnij je pragnieniem Twojego Królestwa, w którym żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.

2. Celebracja Słowa Bożego
Proponujemy rozważanie tekstów biblijnych mówiących o różnych elementach Bożego Stworzenia

Ziemia oraz życie roślinne i zwierzęce
Rdz 1, 9-12, 24-25; Hi 12, 7-10; Lb 35, 33-34
Refren: A Bóg widział, że były dobre. (refren może być śpiewany)

Ogień oraz słońce, księżyc i światło
Rdz 1, 3.14-19; Dz 2, 1-4; Hbr 12, 29; Wj 3, 1-6.13.18.21-22
R. A Bóg widział, że były dobre.

Wiatr oraz życie, duch i oddech
Ez 37, 5; Ps 104, 3-4; Dz 2, 1-4
R. A Bóg widział, że były dobre.

Woda oraz morza, rzeki i oceany wraz z wodnymi istotami żywymi
Rdz 1, 9.20-23; Iz 44, 3a; Iz 55, 1; 2Krl 5, 14; Ap 22, 1-3
R. A Bóg widział, że były dobre.

Życie ludzkie kobiet i mężczyzn
Rdz 1, 27; Rdz 2, 7.18.21-22;
R. A Bóg widział, że były dobre.

Chwila ciszy. Czas na wzajemne dzielenie się słowem. Jako przerywnik można śpiewać psalmy np. Ps 19, 1-7, 104 lub 148. Kończymy fragmentem z encykliki Laudato si', który jest też wprowadzeniem do kolejnej części.

Laudato si', mi' Signore – Pochwalony bądź, Panie mój, śpiewał święty Franciszek z Asyżu. W tej pięknej pieśni przypomniał, że nasz wspólny dom jest jak siostra, z którą dzielimy istnienie, i jak piękna matka, biorąca nas w ramiona: «Pochwalony bądź, mój Panie, przez siostrę naszą, matkę ziemię, która nas żywi i chowa, wydaje różne owoce z barwnymi kwiatami i trawami».
Ta siostra protestuje z powodu zła, jakie jej wyrządzamy nieodpowiedzialnym wykorzystywaniem i rabunkową eksploatacją dóbr, które Bóg w niej umieścił. Dorastaliśmy myśląc, że jesteśmy jej właścicielami i rządcami uprawnionymi do jej ograbienia. Przemoc, jaka istnieje w ludzkich sercach zranionych grzechem, wyraża się również w objawach choroby, jaką dostrzegamy w glebie, wodzie, powietrzu i w istotach żywych. Z tego względu wśród najbardziej zaniedbanych i źle traktowanych znajduje się nasza uciskana i zdewastowana ziemia, która «jęczy i wzdycha w bólach rodzenia» (Rz 8, 22). Zapominamy, że my sami jesteśmy z prochu ziemi (por. Rdz 2, 7). Nasze własne ciało zbudowane jest z pierwiastków naszej planety, jej powietrze pozwala nam oddychać, a jej woda ożywia nas i odnawia. (LS 1-2)

3. Lamentacja

Lektura Pisma św. (do wyboru): Lb 35, 33-34; Iz, 24, 4-6; Ez 34, 17-18; Rz 8,22

Wezwania modlitewne
Po każdym wezwaniu śpiewamy: Panie, zmiłuj się / Kyrie eleision

- Woda jest podstawowym dobrem. Często korzystamy z niej marnotrawnie, podczas gdy większość populacji świata cierpi na jej brak.

- Niszczymy nasze lasy, eksploatujemy je ponad miarę a to bezcenny ekosystem, źródło wielu zasobów i dom dla zwierząt.

- Lasy tropikalne i rafy koralowe są zagrożone w wyniku ludzkiej działalności, a przecież powinny być płucami świata, źródłem życia, pożywienia i medykamentów; obiektem naszego zachwytu nad pięknem Stworzenia.

- Wzrasta nasza zależność energetyczna i marnotrawstwo naturalnych zasobów świata, a tak bardzo brakuje nam ducha oszczędności.

- Przez nieodpowiedzialne zachowania przyczyniamy się do zwiększania emisji toksycznych substancji do atmosfery, zatruwając środowisko własnego życia.

- Przyczyniamy się do globalnego ocieplenia, które powoduje nowe powodzie i susze zagrażając dzikiej przyrodzie i uprawom rolniczym oraz pozbawiając domu milionów ludzi.

- Nie troszczymy się wystarczająco losem uchodźców i imigrantów przemieszczających się z powodu suszy, powodzi, braku żywności czy wojny.

- Nie szanujemy plonów ziemi, chleba i wszelkiej żywności, a tyle naszych sióstr i braci cierpi niedostatek i głód.

- Wciąż zbyt mało dzielimy się tym co mamy z bliźnimi, którzy już cierpią z powodów kryzysów ekologicznych, klimatycznych i społecznych w najuboższych częściach świata.

- Nie przestrzegamy postów, nie ograniczamy spożycia mięsa, nie przeciwdziałamy patologiom chowu przemysłowego zwierząt.

- Nie dziękujemy codziennie za dar Stworzenia – za zieleń wokół, za słońce i księżyc, za śpiew ptaków, za nasze własne ciało które tak dobrze nam służy.

- Wiele w nas agresji wobec bliźnich, wobec zwierząt oraz reszty Stworzenia.

- Dodaj własne wezwania...

Modlitwa podsumowująca:
Boże, który jesteś cierpliwy, wysłuchaj nasze wołania, gdy przynosimy do Ciebie nasz ból i nasze
nadzieje, nasz strach i słabość. Ulecz nasze serca, daj nam nadzieję, ucisz nasz strach, przebacz
nasze przewinienia. Niech Duch Święty, który w nas mieszka, umocni nas, byśmy pozostali wierni
nadziei i obietnicy Ewangelii, objawionej nam przez Twojego Syna, Jezusa Chrystusa, w imię
którego modlimy się. Amen.

Ojcze nasz...

4. Zachęta do aktywności:
Dla realizacji tych aspiracji, musimy podjąć stanowczą decyzję, by żyć bardziej odpowiedzialnie, myśląc o potrzebach naszych lokalnych wspólnot i całej społeczności ludzkiej. Jesteśmy równocześnie obywatelkami i obywatelami różnych narodów oraz jednego świata, w którym to co lokalne, jest powiązane z tym co globalne. Każda i każdy z nas jesteśmy odpowiedzialni za obecne
i przyszłe dobro ludzkiej rodziny oraz za wszelkie życie na Ziemi. Duch solidarności ludzkiej i pokrewieństwa z wszelkim życiem umacnia się, gdy żyjemy w szacunku dla tajemnicy istnienia, w duchu wdzięczności za dar życia oraz w pokornej postawie co do naszego ludzkiego miejsca pośród
przyrody.
Wielbimy Cię, Panie, za Twoją dobroć względem nas. Daj nam wielkie serce byśmy radowali się Twoimi darami. Przebacz, gdy zbłądzimy i błogosław nam i całemu Stworzeniu. Prosimy o to w imię Jezusa, Twojego Syna, który żyje i działa między nami. Amen.

Tu warto uroczyście odmówić chrześcijańską modlitwę wraz ze stworzeniem Papieża Franciszka z encykliki Laudato si' Na zakończenie błogosławieństwo i odpowiednia pieśń (np. jedna z polskich wersji Hymnu stworzenia św. Franciszka).

Chrześcijańska modlitwa wraz ze stworzeniem Papieża Franciszka

Chwalimy Cię, Ojcze, wraz ze wszystkimi stworzeniami,
które wyszły spod Twojej wszechmocnej ręki.
Twoje są i pełne są Twojej obecności
i Twojej czułości.
Pochwalony bądź, Panie!

Jezu, Synu Boży,
wszystko przez Ciebie zostało stworzone.
Kształtowałeś się w łonie Maryi,
stałeś się częścią tej ziemi
i oglądałeś ten świat ludzkimi oczyma.
Dziś żyjesz w każdym stworzeniu
w Twojej chwale Zmartwychwstałego.
Pochwalony bądź, Panie!

Duchu Święty, który swoim światłem
kierujesz światem ku miłości Ojca
i towarzyszysz jękom stworzenia,
Ty żyjesz także w naszych sercach,
by nas pobudzać ku dobru.
Pochwalony bądź, Panie!

Panie Boże w Trójcy Jedyny, piękna Wspólnoto nieskończonej miłości,
naucz nas kontemplowania Ciebie
w pięknie wszechświata,
gdzie wszystko mówi nam o Tobie.
Rozbudź nasze uwielbienie i wdzięczność
za każdą istotę, którą stworzyłeś.
Obdarz nas łaską poczucia się wewnętrznie zjednoczonymi
ze wszystkim, co istnieje.
Boże miłości, ukaż nam nasze miejsce w tym świecie
jako narzędzi Twojej miłości
dla wszystkich istot tej ziemi,
bo żadna z nich nie jest przez Ciebie zapomniana.
Oświeć posiadających władzę i pieniądze,
aby nie popadli w grzech obojętności,
aby miłowali dobro wspólne, wspierali słabych
i opiekowali się światem, w którym żyjemy.
Ubodzy i ziemia wołają:
Panie, obejmij nas swą mocą i światłem,
abyśmy chronili wszelkie życie,
przygotowali lepszą przyszłość,
aby nadeszło Twoje Królestwo
sprawiedliwości, pokoju, miłości i piękna.
Pochwalony bądź, Panie!
Amen.

© Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu – REFA
Całość opracował: o. Stanisław Jaromi OFMConv